Naast een aantal huisartsen zijn ook paramedici in Zuidoost enthousiast over Welzijn op Recept. Zo ontstond het plan om actiever samen te werken. Maar hoe vind je elkaar en wat steek je ervan op?
3 mei 2024
In juli 2023 organiseerde welzijnsorganisatie Civic samen met een fysiotherapeut en Elaa een kennismakingsbijeenkomst voor ergotherapeuten, diëtisten, fysiotherapeuten en welzijnscoaches. De coaches lichtten toe wat het werk van Welzijn op Recept inhoudt. Daarna gingen de aanwezigen met vraagstellingen aan de slag om te ondervinden waar het werk van de een ophoudt en dat van de ander begint. Zodat je elkaar aanvult en ieder zijn tijd zinvol besteedt. Vragen die aan bod kwamen waren bijvoorbeeld: Wie draagt een maatje aan? Of: wie helpt iemand om zijn tuinspullen weer vast te houden zodat hij kan tuinieren?
Ook bespraken ze waar zorgverleners in de praktijk tegenaanlopen. Ergotherapeut Rosa Jonk komt meestal bij de mensen thuis, spreekt ze ruim een uur en ziet ze elke twee weken. Dan hoort ze wat er naast de lichamelijke klachten nog meer speelt. Rosa: “Er is in Zuidoost bijvoorbeeld een groep oudere mensen, wiens sociale netwerk na het pensioen of overlijden van de partner is weggevallen. Zij ondernemen graag activiteiten, maar durven er niet alleen naar toe te gaan of weten niet waar ze moeten beginnen met zoeken.”
“Als eerstelijnshulpverlener kan ik maximaal 10 uur per kalenderjaar aan een patiënt besteden. Dan is er niet veel ruimte om actief op zoek te gaan naar een activiteit die bij iemand past. Bovendien, zo weet ik nu, is de welzijnscoach veel beter op de hoogte dan ik van het aanbod in de wijk.”
“Dit aanbod verandert ook steeds”, licht welzijnscoach Irith Sy toe. Het is een kwestie van veel initiatieven in de buurt bezoeken en bellen, bellen, bellen om te horen welke activiteiten er (nog) zijn. “Er zijn soms pareltjes in de wijk, die niet alles netjes op een website hebben staan.”
“Het is overigens niet zo simpel als iemand een flyer in de hand drukken en zeggen: veel plezier ermee”, gaat Irith verder. Mensen zijn wantrouwig naar officiële instanties toe, bijvoorbeeld naar aanleiding van de toeslagenaffaire, schamen zich voor hoe hun huis eruitziet waardoor ze liever niemand ontvangen of ervaren geldproblemen. “Laatst was er een mevrouw die graag wilde leren koken, dus we boden haar een maatje aan die met haar naar de markt kon gaan. ‘Dan moet je wel even wachten tot ik weer geld heb!’ riep de vrouw uit.” Rosa beaamt dat geldproblemen in dit stadsdeel regelmatig voorkomen. En dat er veel verschillende culturen naast elkaar wonen, waarbij sommige mensen minder makkelijk afstappen op iemand uit een andere sociale kring.
Irith: “We hebben als welzijnscoach oog voor ieders persoonlijke situatie, kennen veel gratis activiteiten en nemen mensen echt bij de hand. Daarom zoeken we ook naar activiteitenbegeleiders die de deelnemers warm ontvangen. Het gaat om een hele specifieke doelgroep. Sommige mensen zijn al jaren niet meer naar een sociale activiteit buiten de deur geweest. Dan is het extra belangrijk dat er iemand is die aandacht voor ze heeft en dit proces begeleidt.”
Andersom is de ergotherapeut voor de welzijnscoach van meerwaarde. Zo was er het voorbeeld van een ‘echt oud echtpaartje’ dat graag wilde wandelen, maar niet goed durfde omdat ze bang waren dat ze zouden vallen. Het duurde even voordat Irith een vrijwilliger vond die voldoende medische kennis had om met hen mee te gaan.
Rosa legt uit dat ze met de ouderen kan bespreken waar de valangst vandaan komt en de vrijwilligers en ouderen een training valpreventie kan geven, zodat de kans dat ze vallen zo klein mogelijk wordt. “Zodra een welzijnscoach een activiteit gevonden heeft voor de deelnemer en de vraag komt: hoe zorgen we ervoor dat deze mevrouw of meneer dit ook daadwerkelijk kán doen, speel ik weer een rol.”
Na de bijeenkomst van afgelopen zomer zagen Irith en de pas aangestelde welzijnscoach Haznya Blijd het aantal doorverwijzingen via de ergo- en de fysiotherapeut flink toenemen. Ze schatten in dat nu zo’n 30% van de mensen via de paramedici komt.
Voor de toekomst zijn ze het erover eens dat er nog een bijeenkomst wenselijk is. Want als je elkaar eenmaal gezien en gesproken hebt, dan verwijs je gemakkelijker door. Dat merkt de deelnemer ook. Als de doorverwijzer vertrouwen heeft in een welzijnscoach, dan is het makkelijker voor de deelnemer om de nieuwe persoon te vertrouwen.
“Hiernaast kan meer communicatie bijdragen aan het versterken van de samenwerking, bijvoorbeeld in de vorm van een mailing met actuele activiteiten en thema’s die spelen, zoals kunst en cultuur, groen en de training Aandacht voor mij, bedoeld om in acht bijeenkomsten vrouwen bewuster van hun rol in het gezin en zelfredzamer te maken ”, noemt Haznya. “Of via de wijktours, waarbij we langs buurtinitiatieven gaan, zoals we met de huisartsen doen.”
“Laten we betrokken blijven bij elkaar”, besluit Rosa. De ergotherapeuten komen bij de mensen thuis en praten over waar angsten en problemen vandaan komen. En de welzijnscoaches activeren de deelnemers, trekken ze weer naar buiten, waar ze hun netwerk kunnen verstevigen. Rosa: “Er zijn te veel mensen in Zuidoost die op zichzelf zijn aangewezen en niet zo goed voor zichzelf zorgen. Iedereen leidt zijn eigen leven. Samen helpen we ze weer op weg.”
Op de hoogte blijven van mogelijke nieuwe bijeenkomsten met paramedici? Vragen? Mail naar welzijnoprecept@amsterdam.nl.